بررسی رابطه‌ی زیست‌پذیری سکونتگاه‌های روستایی بر تاب‌آوری روستاییان در برابر مخاطرات طبیعی نواحی روستایی دهستان مراوه‌تپه و پالیزان

Authors

Abstract:

مخاطرات و پیامدهای آن سبب بروز آسیب‏های زیست‏محیطی، ایجاد هزینه‏های کلان در بعد فردی تا فراملی، ناآرامی‏های اجتماعی و شکست ساختارهای کالبدی سکونتگاه‌ها می‏شوند. می‏توان این تأثیرات را در مجموع ناپایداری ابعاد مختلف زیست‏پذیری یک سکونتگاه روستایی عنوان کرد که در میزان و نحوه‌ی تحمل‏پذیری و برگشت به شرایط اولیه‌ی اجتماعات انسانی اثر خواهد داشت. به همین علت امروزه تاب‏آوری، به‌منزله‌ی یکی از سنجه‏های مؤثر در فرایند مدیریت مخاطرات، رویکردی اجتماع‌محور برای ارتقای آمادگی اجتماعات روستایی در برابر ناپایداری‏های ناشی از مخاطرات، با هدف زیست‏پذیرتر کردن سکونتگاه‏های روستایی است. در این مطالعه سعی شده است تا با سنجش سطح زیست‏پذیری سکونتگاه‌های روستایی رابطه‌ی آن با تاب‏آوری روستاییان مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین بعد از مطالعه‌ی مبانی نظری و استخراج شاخص‏های مربوط به تاب‏آوری و زیست‏پذیری سکونتگاه‌های روستایی سعی شد تا از طریق تدوین پرسشنامه و تکمیل آن در روستاهای تحت تأثیر خطر سیل در رودخانه‌ی اترک، ارتباط این دو عامل با یکدیگر از طریق همبستگی و مدل تصمیم‏گیری چندشاخصه‌ی پرومتی مورد بررسی قرار گیرد. نتایج بررسی‏ها بیانگر این است که، به لحاظ زیست‏پذیری، روستاهای قازان‌قیه، فرق سرپایین و قره‌گل غربی به ترتیب با امتیاز نهایی فی (φ) 1، 92/0 و 84/0 نسبت به سایر روستاهای مورد مطالعه دارای بالاترین امتیاز هستند. همچنین نتایج نشان داد که به لحاظ تاب‏آوری نیز بالاترین رتبه متعلق به روستای قازان‌قیه با امتیاز 1 است. مقایسه‌ی امتیازهای سطح زیست‏پذیری با تاب‏آوری نیز نشان داد که با افزایش زیست‌پذیر بودن سکونتگاه‌های روستایی میزان تاب‏آوری اجتماعات نیز ارتقا می‏یابد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی رابطه ی زیست پذیری سکونتگاه های روستایی بر تاب آوری روستاییان در برابر مخاطرات طبیعی نواحی روستایی دهستان مراوه تپه و پالیزان

مخاطرات و پیامدهای آن سبب بروز آسیب‏های زیست‏محیطی، ایجاد هزینه‏های کلان در بعد فردی تا فراملی، ناآرامی‏های اجتماعی و شکست ساختارهای کالبدی سکونتگاه ها می‏شوند. می‏توان این تأثیرات را در مجموع ناپایداری ابعاد مختلف زیست‏پذیری یک سکونتگاه روستایی عنوان کرد که در میزان و نحوه ی تحمل‏پذیری و برگشت به شرایط اولیه ی اجتماعات انسانی اثر خواهد داشت. به همین علت امروزه تاب‏آوری، به منزله ی یکی از سنجه‏...

full text

تحلیل فضایی تفاوت‌های تاب‌آوری در نواحی شهری و روستایی در برابر مخاطرات طبیعی (موردمطالعه: شهرستان پل‌دختر)

دولت‌ها برای کاهش اثر مخاطرات راهبرهای متنوعی را در پیش می‌گیرند. از مهم‌ترین این راهکارها که تاکنون کمتر به آن توجه شده است، شناسایی تفاوت جوامع مختلف از نظر شاخص‌های تاب‌آوری در برابر مخاطرات، و اتخاذ استراتژی متناسب برای هرکدام از آن‌ها است. لذا هدف این مطالعه بررسی تفاوت جوامع شهری و روستایی از نظر تاب‌آوری در برابر مخاطرات طبیعی بوده است. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن ترکیب...

full text

نقش دانش بومی روستاییان در کاهش آسیب پذیری سکونتگاههای روستایی در برابر مخاطرات طبیعی (مطالعه مورد: بخش مرکزی شهرستان جیرفت)

چکیده رساله/پایان نامه : یکی از عوامل مهم فروپاشی سکونتگاه های روستایی در کشور به ویژه در دهه های اخیر، سوانح طبیعی چون زلزله، بروز خشکسالی ها ، سیلاب ها و... بوده و بحران های طبیعی و انسانی زیادی را به ویژه در روستاهای کشور ایجاد کرده و موجب تخلیه و امحاء روستاهای زیادی شده است. به نظر می رسد علل افزایش این بحران ها در دهه های اخیر ناشی از رویکردهای برون زا و برنامه های متمرکز بالا به پایین و ...

ارزیابی نقش مدیریت سوانح در کاهش اثرات مخاطرات طبیعی از دیدگاه مردم در نواحی روستایی، مطالعه موردی: دهستان ادیمی

مخاطرات طبیعی به عنوان بخشی جدا نشدنی از زندگی بشر، سلامت و امنیت گستره زیست و اسکان بشر را با خطر مواجه می سازد. امروزه شمار رخداد مخاطرات طبیعی در جهان رو به افزایش نهاده، بطوریکه تعداد مخاطرات طبیعی با منشا آب و هوایی در کل سیاره زمین در حال افزایش است. قرار گیری ایران نیز در کمربند خشک آب و هوایی موجب کمبود نزولات جوی شده و بروز بحرانهای آب و هوایی از مشخصه های اصلی آن به شمار می آید.  با ت...

full text

بررسی و اولویّت بندی آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی استان خوزستان در برابر مخاطرات طبیعی

مخاطرات محیطی همواره تهدیدی برای سکونتگاه­های انسانی است. این تأثیرات در فضاهای روستایی و در مناطق مختلف کشور با توجّه به نوع مخاطرات متفاوت است. سکونتگاه­های روستایی با توجّه به خصوصیّات گوناگون نظیر موقعیّت جغرافیایی روستاها، ساختار کالبدی - فضایی، نوع مخاطره­پذیری، بیشترین بحران­ها را در زمان بروز مخاطرات تجربه خواهند نمود. شناسایی آسیب­پذیری سکونتگاه­های روستایی با در نظر گرفتن متغیّر­ها و عوامل...

full text

تبیین تاب آوری مناطق روستایی در برابر مخاطرات طبیعی با تاکید بر سیلاب

هدف این تحقیق شناسایی عوامل موثر برشگل گیری سیلاب و پهنه بندی خطر وقوع سیل حوضه آبریز قائن به همراه تبیین تاب آوری مناطق روستایی در مواجهه با سیلاب است. رویکرد کلی پژوهش، از نوع پژوهش‌های کمی و از نظر شیوه گردآوری داده‌ ها، مبتنی بر داده‌ های کتابخانه‌ای و میدانی می‌باشد. جامعه آماری شامل 12 روستای حوضه مرکزی شهرستان قائن که در معرض خطر بالای سیلاب قرار دارند، می باشد. نمونه آماری پژوهش، مشتمل ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 2

pages  37- 44

publication date 2015-03-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023